فرآیند تولید چای کیسه ای از مزرعه تا دستگاه بسته بندی

مقدمه

چای، یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های جهان است که روزانه میلیون‌ها فنجان از آن مصرف می‌شود. اما آنچه در نگاه اول ساده و سریع به نظر می‌رسد، یعنی یک چای کیسه‌ای آماده، در پشت صحنه فرآیندی دقیق، پیچیده و حرفه‌ای دارد. این مسیر از مزارع سبز چای آغاز می‌شود و به ماشین‌آلات پیشرفته‌ای مانند دستگاه بسته بندی چای کیسه‌ای می‌رسد. در این مقاله قصد داریم نگاهی جامع به تمامی مراحل این زنجیره بیندازیم؛ از برداشت چای در مزارع تا لحظه‌ای که محصول به شکل یک چای کیسه‌ای بسته‌بندی و آماده مصرف می‌شود.

۱. مرحله اول: برداشت چای از مزارع

فرآیند تولید چای با برداشت برگ‌های جوان چای از بوته‌های مخصوص آغاز می‌شود. این کار معمولاً در مناطق مرطوب و کوهستانی انجام می‌شود، جایی که خاک و اقلیم مناسب برای پرورش چای فراهم است. کشورهایی مانند ایران، هند، سریلانکا، کنیا و چین از تولیدکنندگان اصلی چای در جهان هستند.

نکات مهم در برداشت:

• فقط دو برگ و یک جوانه در هر شاخه چای چیده می‌شود (بهترین کیفیت).
• برداشت می‌تواند دستی یا مکانیزه باشد، اما برداشت دستی در چای‌های ممتاز مرسوم‌تر است.
• زمان برداشت (بهار، تابستان، پاییز) بر عطر، طعم و میزان کافئین چای تأثیر می‌گذارد.

۲. فرآوری اولیه برگ چای (در کارخانه)

برگ‌های برداشت‌شده باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن به کارخانه منتقل شوند تا کیفیت آن‌ها حفظ شود. در کارخانه، مراحل زیر طی می‌شود:

الف) پژمرده‌سازی (Withering)

در این مرحله، برگ‌ها در معرض جریان هوای گرم قرار می‌گیرند تا رطوبت آن‌ها کاهش یابد.

ب) مالش یا له کردن (Rolling)

برگ‌ها تحت فشار مالیده می‌شوند تا دیواره سلولی شکسته شده و ترکیبات آروماتیک آزاد شوند. این مرحله برای چای‌های سیاه اهمیت زیادی دارد.

ج) تخمیر یا اکسیداسیون

در این فرآیند، برگ‌ها در معرض هوا قرار می‌گیرند تا اکسیده شوند. این اکسیداسیون رنگ برگ‌ها را تیره کرده و عطر خاص چای سیاه را ایجاد می‌کند.

د) خشک‌سازی (Drying)

برگ‌های چای سپس در دمای خاصی خشک می‌شوند تا فرایند اکسیداسیون متوقف شود و رطوبت نهایی به حد مناسب برسد.

ه) درجه‌بندی (Grading)

پس از خشک‌سازی، چای‌ها بر اساس اندازه و نوع خردشدگی طبقه‌بندی می‌شوند. چای‌های ریزتر برای تولید چای کیسه‌ای مناسب‌ترند زیرا طعم را سریع‌تر آزاد می‌کنند.

۳. ترکیب، عطر‌دهی و افزودنی‌ها

در بسیاری از کارخانه‌ها، چای خشک‌شده با سایر گیاهان معطر (مانند نعناع، زنجبیل، بابونه، دارچین) یا اسانس‌ها ترکیب می‌شود. این مرحله باعث می‌شود که بازار محصولات چای تنوع بالایی داشته باشد. برخی برندها همچنین از ویتامین‌ها یا مکمل‌های گیاهی برای چای‌های تخصصی استفاده می‌کنند.

۴. آسیاب و آماده‌سازی برای بسته‌بندی کیسه‌ای

چای مناسب برای کیسه، باید بسیار ریز و یکنواخت باشد. به همین دلیل قبل از بسته‌بندی، چای از آسیاب مخصوص عبور داده می‌شود تا به اندازه‌های خاص و متناسب برسد. چای‌های بسیار ریز در کیسه‌های دوبل بهتر عملکرد دارند و سریع‌تر عصاره می‌دهند.

در این مرحله، چای‌ها آماده ورود به خط بسته‌بندی چای کیسه‌ای هستند.

۵. ورود به خط تولید و دستگاه بسته بندی چای کیسه‌ای

اکنون نوبت به یکی از پیشرفته‌ترین بخش‌های فرآیند تولید می‌رسد: دستگاه بسته بندی چای کیسه‌ای. این دستگاه‌ها بسته به نوع محصول و ساختار بسته‌بندی می‌توانند متفاوت باشند، اما اصول کلی آن‌ها مشابه است.

اجزای اصلی دستگاه‌های چای کیسه‌ای:

• مخزن تغذیه چای: ورودی اولیه برای چای آسیاب‌شده.
• واحد اندازه‌گیری و پرکن: برای تعیین مقدار دقیق چای در هر کیسه.
• سیستم ساخت کیسه: شامل فیلم‌های فیلتردار (پلی‌پروپیلن یا سلولز).
• واحد دوخت حرارتی: برای بستن کیسه و گاهی نصب نخ و لیبل.
• سیستم شمارش و بسته‌بندی نهایی: بسته‌بندی کیسه‌ها در جعبه‌های آماده فروش.

این دستگاه‌ها می‌توانند به‌صورت اتوماتیک عمل کنند و در مدل‌های مختلف موجود هستند. یکی از برندهایی که در ایران ارائه‌دهنده این دستگاه‌هاست، برند معتبر آرازتک است که انواع دستگاه‌های بسته‌بندی از جمله ساشه، پرکن، دوخت و لیبل‌زن را برای کارخانه‌های چای عرضه می‌کند.

۶. کنترل کیفیت نهایی

پس از تولید چای کیسه‌ای، محصولات از نظر موارد زیر بررسی می‌شوند:

• وزن دقیق چای در هر کیسه
• استحکام دوخت و یکنواختی بسته‌بندی
• کیفیت چاپ لیبل
• تست طعم و عطر در دم‌کردن
• کنترل وجود اجسام خارجی یا ناخالصی

کنترل کیفیت اغلب در کنار خط تولید و با تجهیزات پیشرفته انجام می‌شود تا از استاندارد بودن محصول نهایی اطمینان حاصل شود.

۷. بسته‌بندی نهایی و ارسال به بازار

در مرحله پایانی، چای‌های کیسه‌ای در بسته‌بندی‌های کارتنی یا پاکتی قرار می‌گیرند. در اینجا دستگاه‌های شیرینگ پک، تاریخ‌زن، لیبل‌زن و جت پرینتر وارد عمل می‌شوند. بسته‌ها سپس برای عرضه در فروشگاه‌ها، صادرات یا فروش آنلاین آماده می‌شوند.

نتیجه‌گیری

از مزرعه تا فنجان چای، سفری دقیق و سیستماتیک طی می‌شود تا مصرف‌کننده نهایی بتواند با آرامش، چای خود را تنها با انداختن یک کیسه در آب داغ تهیه کند. این مسیر تنها با فناوری دقیق و ماشین‌آلات بسته‌بندی پیشرفته امکان‌پذیر است. شرکت‌هایی مانند آرازتک با ارائه انواع دستگاه بسته‌بندی چای کیسه‌ای، این فرآیند را برای تولیدکنندگان ایرانی ساده‌تر، سریع‌تر و حرفه‌ای‌تر کرده‌اند.

در دنیایی که سرعت، بهداشت و کیفیت حرف اول را می‌زنند، استفاده از تجهیزات صنعتی هوشمند در بسته‌بندی چای کیسه‌ای، کلید موفقیت برندهای نوپا و حرفه‌ای خواهد بود.