مسعود كرباسیان، رئیس كل گمرك ایران گفت: اخیرا دستورالعمل جدید «اصلاح و بهبود (ساماندهی) فرآیندهای صادرات، واردات، عبور (ترانزیت) و معاوضه (سوآپ) نفت خام، میعانات گازی و فرآورده ها و مشتقات نفتی در امور گمركی» با همكاری وزارت نفت و گمرك با هدف تسهیل صادرات و استفاده بهینه از پتانسیل واحدهای تولیدی مشتقات نفتی و پتروشیمی نهایی و ابلاغ شد. معاون وزیر اقتصاد گفت: براساس این دستورالعمل جدید، سوآپ نفتی از سر گرفته می شود و خوشنامی از تشریفات گمركی صادرات فرآورده های نفتی نیز حذف می شود. در واقع ابلاغ این دستورالعمل طی روزهای اخیر به منظور از سرگیری سوآپ نفتی و تسهیل و توسعه صادرات فرآورده های نفت، گاز و پتروشیمی و همچنین تسهیل ترانزیت سوخت، میان گمرك و وزارت نفت نهایی شد كه محور اصلی آن آسان سازی و دربرگیری تسهیلات صادراتی برای تمام صادركنندگان فرآورده ها و مشتقات نفتی است و فصل نوینی در حمایت از بخش خصوصی به شمار می رود و منجر به تسهیل و تسریع انجام تشریفات گمركی مربوط به صادركنندگان به ویژه واحدهای تولیدی صادراتی خواهد بود.حذف گواهی «خوشنامی» از تشریفات گمركیرئیس كل گمرك ایران با تشریح مهمترین محورهای توافق با وزیر نفت در خصوص اصلاح دستورالعمل فرآیندهای صادرات، واردات، ترانزیت و سوآپ نفت خام، میعانات گازی و فرآورده ها و مشتقات نفتی در امور گمركی گفت: مهمترین بخشی كه با وزیر نفت در این دستورالعمل توافق كردیم حذف خوشنامی از تشریفات گمركی فرآیند صادرات میعانات گازی و فرآورده ها و مشتقات نفتی با هدف حمایت از تمامی تولیدكنندگان فرآورده های نفت، گاز و پتروشیمی به منظور افزایش صادرات است. در واقع با اجرای دستورالعمل جدید، تمامی شركت های صادركننده فرآورده ها و مشتقات نفتی مشمول تسهیلات گمركی می شوند و عملیاتی شدن این دستورالعمل منجر به تسهیل و تسریع انجام تشریفات گمركی مربوط به صادركنندگان فرآورده ها و مشتقات نفتی به ویژه واحدهای تولیدی صادراتی خواهد شد. كرباسیان با بیان اینكه طبق دستورالعمل قبلی صادركنندگان این حوزه به منظور برخورداری از تسهیلات گمركی، ملزم به طی تشریفات اداری طولانی جهت اخذ گواهی خوشنامی بودند افزود: با اجرای دستورالعمل اخیر، با حذف فرآیند خوشنامی موافقت شد و در نتیجه كلیه واحدهای تولیدی فعال در امر صادرات می توانند محصولات دارای كد استانداردسازی خود را كه نیازمند اخذ كد استانداردسازی است، با استفاده از تسهیلات موصوف از كشور صادر كنند. تمام شركت های صادركننده فرآورده ها و مشتقات نفتی مشمول تسهیلات گمركی می شوندمعاون وزیر اقتصاد ادامه داد: با حذف فرآیند «خوشنامی»، علاوه بر تسهیل و كوتاه كردن زمان انجام تشریفات صادرات، مانع از ایجاد امتیازات احتمالی برای برخی افراد خاص نیز خواهد شد. در دستورالعمل قبلی، امكان خروج محمولات صادراتی قبل از وصول نتیجه آزمون محموله صرفاً برای شركت های خوشنام امكان پذیر بود كه با دستورالعمل جدید تمامی شركت های فعال در بخش تولید و صادرات محصولات و فرآورده های نفتی و گازی كه تولیدات آنها استانداردسازی شده است مشمول این تسهیلات گمركی می شوند.وی افزود: همچنین در دستورالعمل جدید به منظور شفاف سازی نحوه اقدام در مواردی كه از سوی سازمان ملی استاندارد ایران، نتیجه آزمون با اظهار انجام شده در گمرك مغایر اعلام می شود، ضوابط جامع تری نسبت به دستورالعمل قبل تبیین شده كه این امر اعمال سلیقه در موارد موصوف را به حداقل رسانده و از طولانی شدن امر رسیدگی به پرونده های اختلافی جلوگیری می كند. ضمن اینكه در دستورالعمل جدید به منظور ایجاد وحدت رویه در انجام تشریفات صادرات رسمی وزارت نفت و شركت های تابعه آن وزارتخانه نیز فرآیند مشخصی تدوین و تبیین شده است.رئیس كل گمرك، افزود: هدف اصلی در این دستورالعمل حمایت از واحدهای تولیدی و صادركنندگان فرآورده های نفت، گاز و پتروشیمی است و البته حمایت از سرمایه در گردش آنهاست كه سهم عمده ای در اقتصاد كشور دارند و می توان از پتانسیل واحدهای تولیدی پتروشیمی و تولیدكنندگان فرآورده ها و مشتقات نفتی برای توسعه صادرات، بیشتر و بهتر استفاده كرد.
معاون وزیر اقتصاد اعلام كرد: تسهیل در انجام تشریفات گمركی این محموله ها قدرت رقابت پذیری واحدهای تولید و صادرات فرآورده های نفت، گاز و پتروشیمی را افزایش می دهد. البته علاوه بر تسریع در ترخیص این محموله ها، این دستورالعمل منجر به سالم سازی و شفاف سازی فرآیندهای تجارت خارجی فرآورده های نفت، گاز و پتروشیمی هم خواهد شد كه این موضوع را هم ما در اصلاح و بهبود این دستورالعمل در نظر داشتیم و بسیار هم مهم بود.كرباسیان افزود: در دستورالعمل اول بعضا شاهد آن بودیم كه صادركنندگان با وجود موضوع خوشنامی با مشكلاتی مواجه بودند و به نظر می آید در دستورالعمل جدید این مشكلات برطرف شده و شاهد افزایش صادرات و رونق تولید شركت های صادركننده فرآورده های نفت، گاز و پتروشیمی خواهیم بود. به نظر شما رفع این موانع چه كمكی به تسهیل مراحل انجام تشریفات گمركی و تسریع در ترخیص كالای واحدهای تولیدی صادركننده این محصولات در گمرك می كند؟ جزییات بیشتری را بیان می كنید.كرباسیان: در زمان اجرای دستورالعمل قبل، خروج محمولات صادركنندگانی كه موفق به اخذ گواهی خوشنامی نمی شدند، موكول به وصول نظریه سازمان استاندارد یا تودیع سپرده نقدی یا ضمانت نامه بانكی به میزان سه برابر ارزش محموله براساس قیمت بین المللی نفت و گاز بود كه انتظار وصول جوابیه سازمان استاندارد، با توجه به طولانی بودن (به مدت 20 روز به صورت میانگین)، منجر به توقف طولانی مدت كامیون های حامل محمولات مذكور و در نهایت افزایش هزینه تمام شده صادرات و نیز افزایش خطرات احتمالی ناشی از نگهداری كالاهای قابل اشتعال در اماكن گمركی می شد. ضمن اینكه تودیع تضمین نیز با توجه به مبلغ آن، بار مالی زیادی را به صادركنندگان تحمیل و كمبود نقدینگی واحدهای تولیدی را تشدید می كرد. همچنین برخی از تولیدكنندگان جهت فرار از این مشكلات، به دارندگان گواهی خوشنامی مراجعه و تولیدات خود را به نام واحدهای خوشنام صادر می كردند كه این امر موجب بروز موارد متعددی از انتقال مالكیت در محمولات صادراتی شده بود. بنابراین در دستورالعمل اخیر، مشكلات اشاره شده مرتفع شده و كلیه واحدهای تولیدی مطابق مفاد ذكر شده در این دستورالعمل، امكان استفاده از تسهیلات را دارند. كاملاً روشن است كه دستورالعمل جدید منجر به استفاده بهتر از پتانسیل واحدهای تولیدی فرآورده های نفت، گاز و پتروشیمی و همچنین نقدینگی این واحدها می كند و شاهد رشد صادرات و تولیدات این محصولات خواهیم بود، ضمن اینكه تأثیر این اقدامات بر سالم سازی و شفاف سازی نیز قابل توجه خواهد بود كه البته از اهداف پیاده سازی دستورالعمل جدید هم هست.رئیس سازمان گمرك افزود: معیارها و مسائلی كه براساس آن دستورالعمل جدید تدوین شده برمبنای كمك به صادركنندگان و حمایت از افزایش صادرات و استفاده بهتر از پتانسیل های واحدهای تولیدی فرآورده های نفت، گاز و پتروشیمی بوده كه در بخش رسیدگی به اعتراضات احتمالی هم تسهیلات جدیدی پیش بینی شده است و در راستای رعایت حقوق مكتسب صادركنندگان، دستورالعمل جدید سازوكار مشخصی را برای رسیدگی به اعتراضات احتمالی صادركنندگان به نظرات سازمان استاندارد به صورت شفاف تبیین كرده كه این امر، ضمن تسریع روند رسیدگی به اعتراضات، از مكاتبات غیرضرور با سازمان های همجوار نیز جلوگیری خواهد كرد.وی با بیان اینكه در دستورالعمل قبلی، علی رغم جایگاه حقوقی سازمان بورس و اوراق بهادار و مكانیزم كشف قیمت كالاهای عرضه شده در بورس، كالاهای صادراتی كه عیناً از رینگ صادراتی بورس خریداری می شدند، فاقد تسهیلات اجرایی بودند گفت: اما با اجرای دستورالعمل جدید، انجام تشریفات صادرات كالاهایی كه عیناً از رینگ صادراتی بورس خریداری می شوند با اخذ تعهد از صادركننده صورت می پذیرد و پس از خروج آنها از گمرك، متعاقباً نسبت به استعلام نظریه سازمان استاندارد اقدام می شود.